AYAQDA DAMAR
DARTİLMASİ
DARTİLMASİ
Ayaqda yaranan spazm və dartılmalar damar xəstəliklərinin ilk xəbərçisi ola bilər – səbəbi araşdırıb, vaxtında müalicəyə başlayın.
Gecə saatlarında və ya gündəlik fəaliyyətlərdən sonra bir çox insan ayaqlarında qəfil və kəskin spazmlar hiss edir. Bu vəziyyət gündəlik dildə “damar dartılması” kimi tanınsa da, tibbi baxımdan bu, qıcolma adlandırılır. Ayaqda damar dartilmasi əslində əzələ toxumasının qeyri-ixtiyari və birdən-birə yığılması nəticəsində baş verir və çox vaxt ağrılı olur. Qıcolmalar zamanı yaranan ağrıların əsas səbəbi qanda toplanan mübadilə məhsullarının sinir uclarını qıcıqlandırmasıdır. Bu isə orqanizmdə müəyyən pozuntuların olduğuna işarədir.
Bu cür əzələ yığılmaları bir çox amilin nəticəsində meydana çıxa bilər:
Bu cür əzələ yığılmaları bir çox amilin nəticəsində meydana çıxa bilər:
- Qan dövranı pozğunluqları və varikoz xəstəliyi;
- Sinir sistemi ilə bağlı disbalans və psixoloji narahatlıqlar;
- Bədənin qızdırması ilə müşahidə olunan virus və bakterial infeksiyalar;
- Zəhərlənmələr və böyrək funksiyalarının pozulması;
- Şəkərli diabet kimi endokrin sistem xəstəlikləri;
- Hamiləlik dövründə hormonların dəyişməsi və fiziki yük;
- Ayaqları uzun müddət eyni və narahat vəziyyətdə saxlamaq;
- Su və mineralların – xüsusilə kalsium, natrium və kaliumun – çatışmazlığı;
- Sağlam olmayan qidalanma və yetersiz maye qəbulu;
- Həddindən artıq fiziki fəaliyyət və əzələlərin yüklənməsi.
Ayaqda damar dartilmasi və damar sistemindəki problemlər
Venoz qan dövranının zəifləməsi nəticəsində ayaq damarlarında təzyiq artır və maye qanın tərkibindəki maddələr ətraf toxumalara keçməyə başlayır. Bu maddələr arasında əzələlərin düzgün işləməsi üçün vacib olan minerallar da var. Onların əzələdən uzaqlaşması spazm və qıcolmalara səbəb olur. Əzələlər yığılır, amma bəzən boşalmağa enerji çatmır – bu da əlavə narahatlığa səbəb olur.
Qan axınının zəifləməsi xüsusilə gecə saatlarında daha da artır. Orqanizm, bu durğunluğu kompensasiya etmək üçün əzələləri yığmağa başlayır. Bu isə ayaqda damar dartilmasi şəklində özünü göstərir. Əgər bu vəziyyət tez-tez baş verirsə, bu artıq ciddi tibbi müdaxilə tələb edən bir haldır.
Venoz qan dövranının zəifləməsi nəticəsində ayaq damarlarında təzyiq artır və maye qanın tərkibindəki maddələr ətraf toxumalara keçməyə başlayır. Bu maddələr arasında əzələlərin düzgün işləməsi üçün vacib olan minerallar da var. Onların əzələdən uzaqlaşması spazm və qıcolmalara səbəb olur. Əzələlər yığılır, amma bəzən boşalmağa enerji çatmır – bu da əlavə narahatlığa səbəb olur.
Qan axınının zəifləməsi xüsusilə gecə saatlarında daha da artır. Orqanizm, bu durğunluğu kompensasiya etmək üçün əzələləri yığmağa başlayır. Bu isə ayaqda damar dartilmasi şəklində özünü göstərir. Əgər bu vəziyyət tez-tez baş verirsə, bu artıq ciddi tibbi müdaxilə tələb edən bir haldır.
Əlamətlərlə mübarizə və ilkin yardım
Bu simptomlarla mübarizə yalnız səbəbin dəqiq müəyyənləşdirilməsindən sonra mümkündür. Qıcolma zamanı müvəqqəti rahatlıq yaratmaq üçün əzələyə dartılma tətbiq edilə bilər – ayaqüstə dayanmaq, baldır nahiyəsini yüngül masaj etmək və ya pəncəni özünüzə doğru çəkmək kömək edə bilər. Lakin bu tədbirlər problemi kökündən aradan qaldırmır.
Bəzi hallarda insanlar xalq təbabətinə və ya internet mənbələrinə əsaslanaraq ağrını azaltmaq üçün müxtəlif üsullara əl atırlar. Amma iynə batırmaq, isidici mazlar sürtmək və ya özbaşına dərman qəbulu həkimlə məsləhətləşilmədən təhlükəlidir. Bu cür müdaxilələr əks təsir göstərə bilər və problemi daha da ağırlaşdıra bilər.
Bu simptomlarla mübarizə yalnız səbəbin dəqiq müəyyənləşdirilməsindən sonra mümkündür. Qıcolma zamanı müvəqqəti rahatlıq yaratmaq üçün əzələyə dartılma tətbiq edilə bilər – ayaqüstə dayanmaq, baldır nahiyəsini yüngül masaj etmək və ya pəncəni özünüzə doğru çəkmək kömək edə bilər. Lakin bu tədbirlər problemi kökündən aradan qaldırmır.
Bəzi hallarda insanlar xalq təbabətinə və ya internet mənbələrinə əsaslanaraq ağrını azaltmaq üçün müxtəlif üsullara əl atırlar. Amma iynə batırmaq, isidici mazlar sürtmək və ya özbaşına dərman qəbulu həkimlə məsləhətləşilmədən təhlükəlidir. Bu cür müdaxilələr əks təsir göstərə bilər və problemi daha da ağırlaşdıra bilər.
Flebologiyaya müraciət və müasir müalicə üsulları
Fleboloji müayinələr damar sağlamlığı ilə bağlı dəqiq diaqnoz qoymağa imkan verir. Əgər ayaqda damar dartilmasi varikoz xəstəliyinin başlanğıc əlamətidirsə, erkən mərhələdə tətbiq olunan skleroterapiya, lazer və ya krioterapiya kimi prosedurlar müsbət nəticə verir. Bu üsullar qeyri-invazivdir və bərpa müddəti çox qısadır.
Fleboloji müayinələr damar sağlamlığı ilə bağlı dəqiq diaqnoz qoymağa imkan verir. Əgər ayaqda damar dartilmasi varikoz xəstəliyinin başlanğıc əlamətidirsə, erkən mərhələdə tətbiq olunan skleroterapiya, lazer və ya krioterapiya kimi prosedurlar müsbət nəticə verir. Bu üsullar qeyri-invazivdir və bərpa müddəti çox qısadır.
Varikozun daha irəliləmiş formalarında isə cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Lakin bu prosedurlar da müasir dövrdə çox təhlükəsiz və az invaziv formada həyata keçirilir. Əməliyyatdan dərhal sonra pasiyent adi həyatına qayıda bilər.
Gündəlik qayğı və profilaktik tədbirlər
Ayaq sağlamlığını qorumaq üçün düzgün qidalanma, yetərli miqdarda su içmək, yüngül idmanla məşğul olmaq və uzun müddət ayaqüstə və ya oturaq vəziyyətdə qalmamaq tövsiyə olunur. Rahat ayaqqabılar geyinmək və stressdən uzaq durmaq da mühüm amillərdəndir. Həmçinin, hər hansı bir əlamət müşahidə etdikdə vaxtında həkimə müraciət etmək vacibdir.
Nəzərə almaq lazımdır ki, ayaqda damar dartilmasi yalnız bir simptomdur, lakin bu simptom çox vaxt ciddi damar xəstəliklərinin başlanğıcı olur. Ona görə də bu əlaməti ciddiyə almaq və gecikmədən tibbi yardım almaq sağlam gələcəyin açarıdır.
Gündəlik qayğı və profilaktik tədbirlər
Ayaq sağlamlığını qorumaq üçün düzgün qidalanma, yetərli miqdarda su içmək, yüngül idmanla məşğul olmaq və uzun müddət ayaqüstə və ya oturaq vəziyyətdə qalmamaq tövsiyə olunur. Rahat ayaqqabılar geyinmək və stressdən uzaq durmaq da mühüm amillərdəndir. Həmçinin, hər hansı bir əlamət müşahidə etdikdə vaxtında həkimə müraciət etmək vacibdir.
Nəzərə almaq lazımdır ki, ayaqda damar dartilmasi yalnız bir simptomdur, lakin bu simptom çox vaxt ciddi damar xəstəliklərinin başlanğıcı olur. Ona görə də bu əlaməti ciddiyə almaq və gecikmədən tibbi yardım almaq sağlam gələcəyin açarıdır.
DİGƏR MÖVZULAR