VARİKOZ DAMARLARI
Varikoz damarları – qan dövranının pozulması nəticəsində ayaq damarlarının genişlənməsi və şişməsi ilə xarakterizə olunan damar xəstəliyidir.
Varikoz damarları haqqında ətraflı məlumat: səbəblər, əlamətlər və müalicə yolları
Varikoz damarları – venaların patoloji genişlənməsi və uzanması ilə xarakterizə olunan bir xəstəlikdir. Bu vəziyyət ən çox ayaqlarda müşahidə edilir və ilkin mərhələdə təkcə estetik narahatlıq kimi görünsə də, zamanla ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Venoz qan dövranının pozulması nəticəsində damar divarları elastikliyini itirir, bu da onların şişməsinə və qıvrılmasına gətirib çıxarır.
Varikoz damarlarının yaranma səbəbləri
Bu xəstəliyin əmələ gəlməsinə səbəb olan əsas faktorlar bunlardır:
Varikoz damarları – venaların patoloji genişlənməsi və uzanması ilə xarakterizə olunan bir xəstəlikdir. Bu vəziyyət ən çox ayaqlarda müşahidə edilir və ilkin mərhələdə təkcə estetik narahatlıq kimi görünsə də, zamanla ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Venoz qan dövranının pozulması nəticəsində damar divarları elastikliyini itirir, bu da onların şişməsinə və qıvrılmasına gətirib çıxarır.
Varikoz damarlarının yaranma səbəbləri
Bu xəstəliyin əmələ gəlməsinə səbəb olan əsas faktorlar bunlardır:
- Genetik meyillik – Əgər ailədə varikoz damarlarından əziyyət çəkənlər varsa, bu, risk faktorudur.
- Hamiləlik dövrü – Hormonal dəyişikliklər və böyüyən döldə venalara düşən təzyiq varikozun inkişafına şərait yaradır.
- Fiziki passivlik – Oturaq həyat tərzi və uzun müddət hərəkətsiz qalmaq.
- Artıq bədən çəkisi – Obezlik venalara daha çox yük salır.
- Peşə fəaliyyəti – Davamlı olaraq ayaq üstə və ya oturaq vəziyyətdə işləmək.
- Damar divarlarının zəifliyi – Bəzi insanlarda damar toxuması anadangəlmə zəif ola bilər.
Varikoz damarlarının simptomları
Əlamətlər ilkin mərhələdə zəif hiss oluna bilər, lakin zaman keçdikcə aşağıdakı simptomlar aydın şəkildə ortaya çıxır:
Əlamətlər ilkin mərhələdə zəif hiss oluna bilər, lakin zaman keçdikcə aşağıdakı simptomlar aydın şəkildə ortaya çıxır:
- Aşağı ətraflarda ağırlıq və yorğunluq hissi
- Axşam saatlarında ayaqlarda şişkinlik
- Dərinin altında göyümtül və qıvrılmış damarların görünməsi
- Gecə vaxtı ayaqlarda qıcolmalar və yanğı hissi
- Dəri quruluğu və qaşınma
- İrəliləmiş hallarda trofik xoralar və dəri rəngində dəyişikliklər
Varikoz damarlarının fəsadları
Əgər varikoz damarları vaxtında müalicə olunmazsa, aşağıdakı ağırlaşmalarla nəticələnə bilər:
Əgər varikoz damarları vaxtında müalicə olunmazsa, aşağıdakı ağırlaşmalarla nəticələnə bilər:
- Tromboflebit – Damar daxilində laxtaların əmələ gəlməsi və iltihab
- Trofik xoralar – Dərinin dərin qatlarına təsir edən və sağalması çətin olan yaralar
- Qanaxma – Zədələnmiş damarlardan qəfil qan itirilməsi
- Dərin ven trombozu – Aşağı ətrafların dərin venalarında tromb əmələ gəlməsi
Diaqnostika üsulları
Varikozun dəqiq diaqnozu üçün aşağıdakı üsullardan istifadə olunur:
Müalicə üsulları
Müalicə üsulu xəstəliyin mərhələsindən və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətindən asılı olaraq seçilir. Ən geniş yayılmış üsullar bunlardır:
Varikozun dəqiq diaqnozu üçün aşağıdakı üsullardan istifadə olunur:
- Vizual baxış və palpasiyalar
- Rəqəmsal dupleks ultrasəs müayinəsi – damarların vəziyyəti və qan axını qiymətləndirilir
- Flebografiya – kontrast maddə ilə damarların rentgen müayinəsi
Müalicə üsulları
Müalicə üsulu xəstəliyin mərhələsindən və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətindən asılı olaraq seçilir. Ən geniş yayılmış üsullar bunlardır:
- Kompresion terapiya – xüsusi elastik corablar vasitəsilə damarlar dəstəklənir.
- Skleroterapiya – venaya xüsusi maddə yeridilərək onun “bağlanması” təmin edilir.
- Lazer terapiyası (EVLK) – daxili damar lazer üsulu ilə “bağlanır”, izsiz və ağrısızdır.
- Radiofrekans ablyasiyası (RFA) – damar istilik enerjisi ilə müalicə olunur.
- Cərrahi müalicə (flebektomiya) – böyük damarların çıxarılması ilə aparılır.
- Medikamentoz müalicə – damar divarlarını gücləndirən və qan dövranını yaxşılaşdıran preparatlar istifadə olunur.
Profilaktika və gündəlik tövsiyələr
Varikoz damarlarının qarşısını almaq və ya inkişafını ləngitmək üçün gündəlik həyat tərzində aşağıdakı dəyişiklikləri etmək tövsiyə olunur:
Varikoz damarlarının qarşısını almaq və ya inkişafını ləngitmək üçün gündəlik həyat tərzində aşağıdakı dəyişiklikləri etmək tövsiyə olunur:
- Hərəkətli həyat tərzi – gündəlik yürüş və yüngül idman
- Ayaqları uzun müddət hərəkətsiz saxlamaqdan çəkinmək
- Bədən çəkisini nəzarətdə saxlamaq
- Hər gün ayaqları qaldıraraq 10-15 dəqiqə istirahət etmək
- Duzu və şəkəri azaltmaq
- Rahat ayaqqabı və paltar seçimi
Nəticə
Varikoz damarları yalnız kosmetik problem deyil – vaxtında diaqnoz və düzgün müalicə edilməzsə, ciddi fəsadlara səbəb ola bilər. Əgər sizdə bu xəstəliyə dair simptomlar müşahidə olunursa, gecikmədən peşəkar bir damar cərrahına müraciət etməyiniz tövsiyə olunur. Müasir tibbi texnologiyalar sayəsində varikozun müalicəsi həm təhlükəsiz, həm də effektiv şəkildə həyata keçirilir.
Varikoz damarları yalnız kosmetik problem deyil – vaxtında diaqnoz və düzgün müalicə edilməzsə, ciddi fəsadlara səbəb ola bilər. Əgər sizdə bu xəstəliyə dair simptomlar müşahidə olunursa, gecikmədən peşəkar bir damar cərrahına müraciət etməyiniz tövsiyə olunur. Müasir tibbi texnologiyalar sayəsində varikozun müalicəsi həm təhlükəsiz, həm də effektiv şəkildə həyata keçirilir.