DAMAR
AGRİSİ
AGRİSİ
Damar agrisi haqqında ətraflı məlumat – səbəbləri, risk amilləri, qarşısının alınması və düzgün müalicə yolları
Damar agrisi – səbəblər, əlamətlər və qarşısının alınması yolları
Damar agrisi adətən qəfil deyil, zamanla inkişaf edən bir narahatlıqdır. Əvvəlcə bu ağrılar uzun və yorucu günlərin sonunda meydana çıxır və çoxları bunu adi fiziki yorğunluqla əlaqələndirir. Lakin bu cür simptomlar diqqətdən kənarda qaldıqda, zaman keçdikcə daha ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Belə ki, damar sistemindəki pozuntular irəlilədikcə, ağrılar istirahət zamanı da özünü göstərməyə başlayır. Xüsusilə gecə saatlarında və sakitlik halında damar agrisi insanın yuxusunu belə pozacaq səviyyəyə çatır.
Damar agrisinin mənbələri və genetik risklər
Bu tip ağrılar əksər hallarda damar divarlarının zəifləməsi, qan dövranının pozulması və ya varikoz genişlənməsi ilə əlaqələndirilir. Damar agrisi yalnız adi narahatlıq deyil, eyni zamanda bəzən tromboflebit və ya digər ciddi damar patologiyalarının ilkin göstəricisi ola bilər. Bu səbəbdən ağrının davamlı və şiddətli hal alması mütləq şəkildə həkim müdaxiləsini tələb edir.
Damar agrisi adətən qəfil deyil, zamanla inkişaf edən bir narahatlıqdır. Əvvəlcə bu ağrılar uzun və yorucu günlərin sonunda meydana çıxır və çoxları bunu adi fiziki yorğunluqla əlaqələndirir. Lakin bu cür simptomlar diqqətdən kənarda qaldıqda, zaman keçdikcə daha ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Belə ki, damar sistemindəki pozuntular irəlilədikcə, ağrılar istirahət zamanı da özünü göstərməyə başlayır. Xüsusilə gecə saatlarında və sakitlik halında damar agrisi insanın yuxusunu belə pozacaq səviyyəyə çatır.
Damar agrisinin mənbələri və genetik risklər
Bu tip ağrılar əksər hallarda damar divarlarının zəifləməsi, qan dövranının pozulması və ya varikoz genişlənməsi ilə əlaqələndirilir. Damar agrisi yalnız adi narahatlıq deyil, eyni zamanda bəzən tromboflebit və ya digər ciddi damar patologiyalarının ilkin göstəricisi ola bilər. Bu səbəbdən ağrının davamlı və şiddətli hal alması mütləq şəkildə həkim müdaxiləsini tələb edir.
Mütəxəssislərin fikrincə, damar agrisi bir çox hallarda irsi meyllə bağlıdır. Əgər hər iki valideyn damar genişlənməsi və ya damar sistemi xəstəliklərindən əziyyət çəkibsə, övladın da bu problemi yaşama ehtimalı olduqca yüksəkdir – təxminən 90%-ə qədər. Əgər yalnız valideynlərdən biri bu xəstəliklə üzləşibsə, risk nisbətən azalır – təxminən 45-50% arası. Bu, genetik faktorların damar sağlamlığında nə qədər mühüm olduğunu göstərir.
Damar agrisinin yaranmasına səbəb olan xarici amillər
Genetik meyillə yanaşı, bir çox xarici və həyat tərzi ilə bağlı faktorlar da damar agrisinin inkişafında əsas rol oynayır. Uzun müddət ayaqüstə və ya oturaq vəziyyətdə işləmək, fiziki aktivliyin azlığı, qeyri-sağlam qidalanma və artıq bədən çəkisi bu problemləri daha da şiddətləndirir. Satıcı, müəllim, cərrah, ofis işçisi və sürücü kimi peşə sahibləri bu baxımdan risk altındadır.
Genetik meyillə yanaşı, bir çox xarici və həyat tərzi ilə bağlı faktorlar da damar agrisinin inkişafında əsas rol oynayır. Uzun müddət ayaqüstə və ya oturaq vəziyyətdə işləmək, fiziki aktivliyin azlığı, qeyri-sağlam qidalanma və artıq bədən çəkisi bu problemləri daha da şiddətləndirir. Satıcı, müəllim, cərrah, ofis işçisi və sürücü kimi peşə sahibləri bu baxımdan risk altındadır.
Eyni vəziyyətdə 30 dəqiqədən çox qalmaq aşağı ətraflarda venoz durğunluq yaradır. Bu zaman qanın miqdarı normadan artıq olur və bu da damar divarlarına təzyiqi artıraraq ağrı ilə nəticələnir. Bundan əlavə, hormonal pozğunluqlar, hamiləlik dövrü, tez-tez uzun məsafələrə səyahət etmək və hündür dabanlı ayaqqabılardan istifadə də damar sağlamlığına mənfi təsir göstərir.
Damar agrisinin mexanizmi və irəliləməsi
Damar agrisi venaların struktur və funksional pozuntularından qaynaqlanır. Damarlarda elastiklik azalır, qan dövranı zəifləyir və bəzi hissələrdə qanın toplanması müşahidə olunur. Bu isə damar divarlarının şişməsinə, qızarmasına və ağrıların yaranmasına səbəb olur. Venoz qan axını yavaşladıqca, daxili təzyiq artır və damarlar daha da gərilir.
Damar agrisi venaların struktur və funksional pozuntularından qaynaqlanır. Damarlarda elastiklik azalır, qan dövranı zəifləyir və bəzi hissələrdə qanın toplanması müşahidə olunur. Bu isə damar divarlarının şişməsinə, qızarmasına və ağrıların yaranmasına səbəb olur. Venoz qan axını yavaşladıqca, daxili təzyiq artır və damarlar daha da gərilir.
Əgər bu proses nəzarətsiz qalarsa, damar divarlarında iltihabi dəyişikliklər baş verir. Qan qatılaşır, damar keçiciliyi zəifləyir və bu, yalnız ağrı deyil, həm də ayaqlarda şişkinlik, ağırlıq hissi və iltihabi proseslərlə müşayiət olunur. Gecikmiş hallarda isə bu, damar partlaması, trofik yaralar və tromboz kimi ağırlaşmalarla nəticələnə bilər.
Damar agrisi zamanı edilən səhvlər və düzgün yanaşma
Çox vaxt insanlar damar agrisini azaltmaq üçün yerli təsirli kremlərdən və ya mazlardan istifadə edirlər. Lakin bu preparatlar yalnız müvəqqəti rahatlıq verir, əsas problemi isə aradan qaldırmır. Daxili venoz sistemə təsir etməyən bu vasitələr xəstəliyin irəliləməsinin qarşısını almır, əksinə onun daha da dərinləşməsinə şərait yaradır.
Zamanla venalarda geridönməz struktur dəyişikliklər baş verir. Bu səbəbdən damar agrisi hiss olunduqda, simptomlar nə qədər yüngül olsa belə, həkimə müraciət etmək zəruridir. Fleboloq tərəfindən aparılan müayinələr və erkən mərhələdə başlanan müalicə uzunmüddətli ağırlaşmaların qarşısını almağa kömək edir.
Damar agrisinin qarşısının alınması yolları
Damar sağlamlığını qorumaq və damar agrisini önləmək üçün həyat tərzində bəzi dəyişikliklərə ehtiyac var. Gündəlik piyada gəzintilər, üzgüçülük, yüngül fiziki aktivlik venoz qan dövranını yaxşılaşdırır. Əgər işiniz gün ərzində masa arxasında və ya ayaqüstə dayanmaqla keçirsə, hər 2-3 saatdan bir hərəkət etməyə, bədən vəziyyətinizi dəyişməyə çalışın.
Qidalanmada da diqqətli olmaq lazımdır. Damar divarlarını möhkəmləndirən və qan dövranını tənzimləyən məhsullara – yaşıl tərəvəzlər, sitrus meyvələri, dəniz məhsulları və liflə zəngin qidalara üstünlük verin. Yağlı, qızardılmış yeməklərdən və qazlı içkilərdən uzaq durun.
Əlavə olaraq qeyd edilməlidir ki, damar agrisi olan şəxslərə isti duş, sauna və buxar otaqları tövsiyə olunmur. Bu prosedurlar venalarda qan toplanmasına və ağrıların artmasına səbəb ola bilər. Əgər erkən mərhələdə düzgün profilaktika aparılarsa, cərrahi müdaxiləyə ehtiyac qalmaya bilər.
Damar agrisi zamanı edilən səhvlər və düzgün yanaşma
Çox vaxt insanlar damar agrisini azaltmaq üçün yerli təsirli kremlərdən və ya mazlardan istifadə edirlər. Lakin bu preparatlar yalnız müvəqqəti rahatlıq verir, əsas problemi isə aradan qaldırmır. Daxili venoz sistemə təsir etməyən bu vasitələr xəstəliyin irəliləməsinin qarşısını almır, əksinə onun daha da dərinləşməsinə şərait yaradır.
Zamanla venalarda geridönməz struktur dəyişikliklər baş verir. Bu səbəbdən damar agrisi hiss olunduqda, simptomlar nə qədər yüngül olsa belə, həkimə müraciət etmək zəruridir. Fleboloq tərəfindən aparılan müayinələr və erkən mərhələdə başlanan müalicə uzunmüddətli ağırlaşmaların qarşısını almağa kömək edir.
Damar agrisinin qarşısının alınması yolları
Damar sağlamlığını qorumaq və damar agrisini önləmək üçün həyat tərzində bəzi dəyişikliklərə ehtiyac var. Gündəlik piyada gəzintilər, üzgüçülük, yüngül fiziki aktivlik venoz qan dövranını yaxşılaşdırır. Əgər işiniz gün ərzində masa arxasında və ya ayaqüstə dayanmaqla keçirsə, hər 2-3 saatdan bir hərəkət etməyə, bədən vəziyyətinizi dəyişməyə çalışın.
Qidalanmada da diqqətli olmaq lazımdır. Damar divarlarını möhkəmləndirən və qan dövranını tənzimləyən məhsullara – yaşıl tərəvəzlər, sitrus meyvələri, dəniz məhsulları və liflə zəngin qidalara üstünlük verin. Yağlı, qızardılmış yeməklərdən və qazlı içkilərdən uzaq durun.
Əlavə olaraq qeyd edilməlidir ki, damar agrisi olan şəxslərə isti duş, sauna və buxar otaqları tövsiyə olunmur. Bu prosedurlar venalarda qan toplanmasına və ağrıların artmasına səbəb ola bilər. Əgər erkən mərhələdə düzgün profilaktika aparılarsa, cərrahi müdaxiləyə ehtiyac qalmaya bilər.
DİGƏR MÖVZULAR